تبادل
لینک هوشمند
فارماكولوژي داروهاي موثر بر سيستم عصبي خودكار
سيستم عصبي در انسان به دو بخش عمده تقسيم مي شود
1- سيستم عصبي مركري CNS: شامل مغز و طناب نخاعي
2- سيستم عصبي محيطي PNS: كه شامل سيستم عصبي سوماتيك (به عضلات اسكلتي عصب دهي
مي كند) و سيستم عصبي خودكار (به عضلات صاف، قلب و غدد اگزوكرين عصب دهي مي كند) مي باشد.
سيستم عصبي خودكار ANS
- سمپاتيك: جسم سلولي نرونها در مهره هاي سينه اي-كمري وجود دارد
- پارا سمپاتيك: جسم سلولي نرونها در پايه مغز و ناحيه خاجي وجود دارد
واحد تشكيل دهنده سيستم عصبي در انسان نرون مي باشد كه اثرات خود را از طريق آزاد كردن واسطه هاي شيميايي (Neurotransmitters) اعمال مي كنند. در سيستم عصبي خودكار مهمترين واسطه هاي شيميايي نور اپي نفرين (NEP) و استيل كولين (Ach) مي باشند كه هر دو در انتهاي اعصاب سنتز شده و به صورت ذخيره در سيناپسها وجود داشته و تحت تاًثير ايمپالسهاي عصبي آزاد مي شوند.
عمل انتقال عصبي در سيستم عصبي خودكار در محلهاي زير صورت مي گيرد:
1- در سيناپسهاي پس گانگليوني پاراسمپاتيك بر روي عضلات صاف، عضله قلب و غذذ اگزوكرين- استيل كولين
2- در سيناپسهاي پيش گانگليوني در سمپاتيك و پاراسمپاتيك- استيل كولين
3- در سيناپسهاي پس گانگليوني سمپاتيك بر روي عضلات صاف، عضله قلب و غذذ اگزوكرين- نور اپي نفرين
4- در انتهاي اعصاب منتهي به عضلات مخطط - استيل كولين
5- در سيناپسهاي سيستم عصبي مركزي CNS: استيل كولين، نور اپي نفرين، دوپامين، سروتونين، هيستامين، اسيد گلوتاميك و آسپارتيك، گليسين، GABA، آدنوزين و بعضي از پپتيدها
نرونهايي كه موجب تخليه و آزاد شدن استيل كولين مي شوند، كولينرژيك (چون شبيه استيل كولين عمل مي كنند) و نرونهايي كه موجب تخليه و آزاد شدن نور اپي نفرين مي شوند، آدرنرژيك (چون شبيه نور اپي نفرين عمل ميكنند) ناميده مي شوند.
در فارماكولوژي مدرن نه تنها به اعصاب آزاد كننده NEP و Ach ، بلكه به داروهايي كه بر روي اين نروترانسميترها نيز اثر مي كنند كولينرژيك و آدرنرژيك اطلاق مي شود. داروهاي آدرنرژيك به نام سمپاتوميمتيك و داروهاي كولينرژيك به نام پاراسمپاتوميمتيك نيز ناميده مي شوند. داروهاي متضاد عمل استيل كولين به نام آنتي كولينرژيكها و داروهاي متضاد عمل نور اپي نفرين به نام آنتي آدرنرژيكها ناميده مي شوند.
فرضيه گيرنده ها در سيستم عصبي خودكار
نروترانسميترها اثرات خود را از طريق اثر بر روي گيرنده ها اعمال مي كنند. فرضيه وجود اين گيرنده ها با مطالعه SAR يك سري از داروهاي همولوگ و همچنين از شيفت منحني هاي دوز- پاسخ در حضور آنتاگونيستهاي ويژه جامه عمل پوشانيده است. گيرنده هاي اعصاب كولينرژيك يعني رسپتورهاي استيل كولين با رسپتورهاي آدرنرژيك يعني نوراپي نفرين تفاوت دارند و هر گيرنده نسبت به داروي اختصاصي خودش و آنتاگونيست مربوطه پاسخ مي دهد.
گيرنده هاي آدرنرژيك Adrenoceptors
از مهمترين آگونيستهاي اين گيرنده ها مي توان از نوراپي نفرين و اپي نفرين و مشتق صناعي آنها يعني ايزوپروترنول نام برد. اين گيرنده ها به دو گروه آلفا (a) و بتا (b) تقسيم بندي شده و هر كدام از آنها نيز به زير گروههاي ديگر تقسيم مي شوند. گيرنده هاي a به دو گروه a1 و a2 و گيرنده هاي b به دو گروه b1 و b2 و b3 تقسيم مي شوند.
انتشار اين گيرنده ها در اعضاي مختلف بدن متفاوت مي باشد. بعضي داراي گيرنده هاي آلفا و بعضي داراي گيرنده هاي بتا و برخي نيز داراي هر دو نوع گيرنده مي باشند. گيرنده هاي a1 در قسمت پس سيناپسي و a2 در قسمت پيش سيناپسي عمل مي كنند.
ويژگيهاي گيرنده هاي آدرنرژيكي
|
RESPONSE |
Tissue |
Agonist |
Receptor |
|
Contraction Contraction Glycogenolysis, Gluconeogenesis Relaxation Contractile force |
Vascular smooth muscle Genitourinary smooth muscle Liver
GI smooth muscle Heart |
EP³ NEP >> Iso |
a1 |
|
¯ Insulin secretion Aggregation ¯ Release of NEP Contraction |
Pancreatic beta-cells Platelets Nerve terminals Vascular smooth muscle |
EP³ NEP >> Iso Clonidine |
a2 |
|
Force and rate of contraction and AV nodal conduction velocity ٌٌRenin secretion |
Heart
Juxtaglomerular cells |
Iso > EP = NEP Dobutamine |
b1 |
|
Relaxation
Glycogenilysis; uptake of K+ Glycogenolysis, Gluconeogenesis |
Smooth muscle (vascular, bronchial, GIT and genitourinary) Skeletal muscle
Liver |
Iso > EP >> NEP |
b2 |
|
Lipolysis |
Adipose tissue |
Iso = NEP > EP |
b3 |
|
Tissue localization |
Receptor |
|
Heart, liver, cerebellum, cerebral cortex, prostate, lung, vas deferens |
a1A |
|
Kidney, spleen, aorta, lung, cerebral cortex, |
a1B |
|
Aorta, cerebral cortex, prostate, hippocampus |
a1D |
|
Platelet, cerebral cortex, locus ceruleus, spinal cord |
a2A |
|
Liver, kidney |
a2B |
|
Cerebral cortex |
a2C |
نظرات شما عزیزان:
.gif){kind=small}
ورود
اعضا:
<-PollName->
آمار
وب سایت:
